Η κατάσταση στην ανατολική Μεσόγειο «παραμένει εύθραυστη», αλλά η ΕΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για την «μείωση της αρνητικής ρητορικής – από την πλευρά της Τουρκίας – αλλά και το γεγονός ότι σταμάτησε ενέργειες αντίθετες προς τα συμφέροντα των μελών της ΕΕ» στην περιοχή, αναφέρει στο blog του ο Ζοζέπ Μπορέλ. Μετά και τη τελευταία Σύνοδο Κορυφής των «27» και τα συμπεράσματα αυτής, που βασίστηκαν σε έκθεση του Ύπατου Εκπροσώπου της ΕΕ σε θέματα εξωτερικής πολιτικής. Με τον Ζοζέπ Μπορέλ να κάνει γνωστά τα τέσσερα κύρια στοιχεία έντασης με την Άγκυρα.
«Η ΕΕ έχει στρατηγικό συμφέρον για την ανάπτυξη μιας συνεργασίας και αμοιβαία επωφελούς σχέσης με την Τουρκία. Και αυτό ισχύει και για την Τουρκία. Η ΕΕ είναι μακράν ο πρώτος εταίρος εισαγωγών και εξαγωγών της Τουρκίας, καθώς και πηγή επενδύσεων. Κοιτάζοντας τα τελευταία στοιχεία προ πανδημίας, βλέπουμε 69,8 δισεκατομμύρια ευρώ των εξαγωγών της Τουρκίας είχαν κατεύθυνση προς την ΕΕ και 58,5 δισεκατομμύρια ευρώ των άμεσων ξένων επενδύσεών της (ΑΞΕ) προέρχονται από την ΕΕ. Περισσότεροι από 5,5 εκατομμύρια Τούρκοι πολίτες ζουν σε κράτη μέλη της ΕΕ, και σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο το 61% των Τούρκων πολιτών βλέπουν την ΕΕ ως παράγοντα που μετράει στον κόσμο. Και με την ασφάλεια και την άμυνά της να είναι συνδεδεμένη με το ΝΑΤΟ, φαίνεται δύσκολο να πιστέψουμε ότι η Τουρκία θα μπορούσε ρεαλιστικά να οραματιστεί καλύτερες επιλογές από το να ακολουθήσει έναν ευρωπαϊκό δρόμο», σημειώνει ο Ζοζέπ Μπορέλ.
Προσθέτει ότι «θα ήταν αφελές να θεωρήσουμε ότι τα προβλήματα έχουν τελειώσει. Η έκθεση για τις σχέσεις ΕΕ – Τουρκίας που παρουσίασα από κοινού με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχει μια διπλή προσέγγιση και προσδιορίζει τέσσερα κύρια στοιχεία έντασης στη σχέση:
- θαλάσσιες διαφορές στην Ανατολική Μεσόγειο
- το ζήτημα του Κυπριακού
- διαφορετικούς στόχους σε περιφερειακές συγκρούσεις, ιδίως στη Λιβύη και τη Συρία
- και την επιδείνωση των δημοκρατικών προτύπων στην Τουρκία.
Το έργο μπροστά δεν είναι εύκολο. Οι ηγέτες της ΕΕ τόνισαν την ανάγκη για μια σταδιακή και αναλογική, αλλά και αναστρέψιμη προσέγγιση» ενώ υπογραμμίζει ότι « το θάρρος και η αποφασιστικότητα, αλλά και η ευελιξία και η κατανόηση, είναι απαραίτητα για την αποκατάσταση της σχέσης μας με βιώσιμο τρόπο. Μερικά από τα εκκρεμή ζητήματα έχουν εμπλακεί σε δεκαετείς διαφωνίες και συγκρούσεις. Ωστόσο, μια βασική διαφορά διακρίνει τις σημερινές προσπάθειες εξεύρεσης λύσεων από εκείνες του παρελθόντος: υπάρχει αυξημένη συνειδητοποίηση του πώς οι παλαιές διαφορές επηρεάζουν βαθιά τα συμφέροντα ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν μπορούν πλέον να θεωρηθούν διμερή θέματα μεταξύ της Τουρκίας και ορισμένων κρατών μελών».
Ο Ζοζέπ Μπορέλ επισημαίνει ότι «σε μια στιγμή που η στρατηγική πόλωση φαίνεται να αναδύεται σε όλο τον κόσμο, η ενίσχυση ενός ευρωπαϊκού δημοκρατικού πυλώνα που περιλαμβάνει την Τουρκία θα μπορούσε να αποτελέσει βασικό εξισορροπητικό στοιχείο. Αυτό δεν είναι δεδομένο, αλλά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο προσέφερε μια πιθανή γέφυρα» τονίζοντας ότι «πρέπει τώρα να χτίσουμε αυτήν τη γέφυρα και πιστεύω ότι μπορούμε να το κάνουμε. Με πολιτικές σαφείς επιλογές και δέσμευση από όλες τις πλευρές. Από την πλευρά μας, η ΕΕ είναι έτοιμη να επενδύσει τις απαιτούμενες προσπάθειες. Εάν η Τουρκία είναι εξίσου πρόθυμη να το πράξει, και υπογραμμίζει τη θετικότερη ρητορική της με αντίστοιχες ενέργειες, μπορούμε να συνεχίσουμε να προχωρούμε από την αποκλιμάκωση στην οικοδόμηση μιας αμοιβαία επωφελούς ατζέντας».
Υπενθυμίζεται ότι στην Τουρκία θα μεταβούν την ερχόμενη Τρίτη (06/04), η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, όπου θα συναντηθούν με τον πρόεδρο της χώρας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μετά τα όσα έχουν προκύψει το τελευταίο διάστημα στις σχέσεις της ΕΕ με τη γειτονική χώρα. Η πρόθεση για το ταξίδι αυτό είχε αναγγελθεί μετά από την τηλεδιάσκεψη των τριών την προπερασμένη Παρασκευή.
Σε κρίσιμο σημείο οι σχέσεις ΕΕ και Τουρκίας
Μετά την τελευταία Σύνοδο Κορυφής των «27», που έλαβε χώρα την Πέμπτη (25/3), η ΕΕ δεν έδωσε πάντως «λευκή επιταγή» στην Τουρκία και ζήτησε εγγυήσεις από τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, με βάση το κείμενο συμπερασμάτων της Συνόδου (έγιναν και τρεις αλλαγές) για τη γειτονική χώρα. Όπως έγινε γνωστό, έγινε η πρόταση να τεθεί υπό επιτήρηση η Άγκυρα μέχρι τον Ιούνιο, κάτι που εξόργισε την Άγκυρα, ενώ στη συνέντευξη Τύπου η Πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν έστειλε τελεσίγραφο στην Τουρκία.
«Εάν η Τουρκία επιστρέψει σε μονομερείς ενέργειες ή προκλήσεις ειδικά στην Ανατολική Μεσόγειο, η ΕΕ θα σταματήσει τη θετική προσέγγιση» είχε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν κατά τη συνέντευξη Τύπου στις 26 Μαρτίου, μετά την τηλεδιάσκεψη των ηγετών.
Έντονες αντιδράσεις από την Τουρκία στις αποφάσεις της ΕΕ
Η Τουρκία χαιρέτισε από τη μία τις προσπάθειες και την ρητορική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την προώθηση της πρόσφατης θετικής ατμόσφαιρας ανάμεσα στις Βρυξέλλες και την Άγκυρα, ωστόσο… απέρριψε τις ευρωπαϊκές επικρίσεις για τις τουρκικές επιχειρήσεις στην ανατολική Μεσόγειο.
Σε ανακοίνωσή του το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών αναφέρει πως ελπίζει ότι η αιρεσιμότητα στα βήματα τα οποία η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει την πρόθεση να κάνει και η αναβολή τους για την επόμενη ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής τον Ιούνιο δεν θα κάνουν να χαθεί η θετική δυναμική. Επίσης, η γειτονική χώρα δεν παρέλειψε να κατηγορήσει την ΕΕ, λέγοντας ότι παραβιάζει το διεθνές δίκαιο χαρακτηρίζοντας παράνομες τις τουρκικές επιχειρήσεις στην ανατολική Μεσόγειο.
Σε «αναμμένα κάρβουνα» ο Ερντογάν λόγω συνεργασίας του Μπάιντεν με ΕΕ και Ελλάδα
Ο τούρκος πρόεδρος φαίνεται ιδιαίτερα ανήσυχος σχετικά με την συνεργασία των ΗΠΑ με την Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και την Ελλάδα. Κυρίως μετά το πρώτο τηλεφώνημα από τον αμερικανό πρόεδρο που δέχτηκε το βράδυ της Πέμπτης (25/03) ο Κυριάκος Μητσοτάκης, κάτι που μέχρι στιγμής δεν έχει συμβεί για τον «Σουλτάνο», ο οποίος… περιμένει ακόμα στο ακουστικό.
Ουσιαστικά, η Τουρκία βρίσκεται μπροστά σε μια συνεργασία ΕΕ – ΗΠΑ ειδικά σε θέματα που την «καίνε» όπως η ανατολική Μεσόγειος. Η ανησυχία μάλιστα εντάθηκε από τις δηλώσεις του Άντονι Μπλίνκεν στη σύνοδο του ΝΑΤΟ και το μήνυμα που στέλνει ο Μπάιντεν με την παρέμβαση στη σύνοδο της ΕΕ.
Πηγή: altsantiri.gr